Chiêm ngưỡng 5 thế hệ dòng họ súng huyền thoại AK

65 năm qua, hơn 100 triệu khẩu AK-47 đã được sản xuất đưa nó trở thành loại súng trường tấn công thành công nhất mọi thời đại...

Súng trường tiến công họ AK được xem là huyền thoại của các huyền thoại súng trên thế giới với hơn 100 triệu khẩu được sản xuất gồm nhiều biến thể, được chọn là vũ khí tiêu chuẩn ở quân đội 50 quốc gia (trong đó có Việt Nam). Thậm chí, ở nhiều nước, AK được lựa chọn làm biểu tượng trên quốc kì, quốc huy... Trong ảnh là chiến sĩ quân giải phóng miền Nam Việt Nam với khẩu AK-47.

Trong ảnh là mẫu AK-47 sản xuất hàng loạt đầu tiên vào đầu những năm 1950, đây có thể là xem là thế hệ đầu tiên của dòng họ súng trường huyền thoại AK. Ở mẫu sản xuất loạt này, piston và khối khóa nòng đã được thiết kế lại dạng liền khối với nhau. Súng có chiều dài 870mm, nòng súng dài 415mm, trọng lượng 4,3kg, hộp tiếp đạn 30 viên cỡ nòng 7,62x39mm.

Dựa trên AK-47, nhà thiết kế Mikhail Kalashnikov đã phát triển ra nhiều biến thể khác. Trong ảnh là mẫu AKS-47 báng gập được thiết kế để trang bị cho các đơn vị đặc nhiệm, lính dù và lính tăng thiết giáp (trong 4/5 thế hệ AK đều có biến thể báng gấp). AK-47 nói chung có tầm bắn hiệu quả dao động từ 250-600 mét tùy điều kiện sử dụng

Biến thể hiện đại hóa đầu tiên của AK-47 là AKM - thế hệ thứ 2 của dòng AK. Điểm thay đổi lớn nhất trong biến thể này là vỏ buồng đạn mới, tăng tính cân bằng và làm chậm cơ cấu đập búa của kim hỏa, loa che lửa đầu nòng mới vát xiên ở phía trên nhằm tăng độ ổn định cho súng.

Trong ảnh là biến thể AKMS báng gập sử dụng cho các đơn vị đặc nhiệm. Ưu điểm của AKM và AKMS nói chung là trọng lượng nhẹ hơn nhờ những cải tiến về vật liệu và công nghệ chế tạo. Hai biến thể này nhẹ hơn AK-47 và AKS-47 gần 1kg.

Thế hệ thứ 3 của họ AK là khẩu AK-74 - biến thể hiện đại hóa sâu rộng của AK-47 được thực hiện vào những năm 1980. Từ biến thể này súng đã chuyển sang sử dụng loại đạn 5,45x39mm thay cho đạn 7,62x39mm ở AK-47. Các cải tiến mới cho phép AK-74 có thể tiêu diệt mục tiêu ở cự ly 800 mét với sự hỗ trợ của kính ngắm.

AK-74 và các nhánh của nó có khá nhiều cải tiến quan trọng như loa che lửa đầu nòng mới có tác dụng giảm giật và tăng độ chụm của đạn, khối khóa nòng được thiết kế lại để phù hợp với loại đạn mới. Trong ảnh là biến thể báng gấp AKS-74.

Biến thể rút gọn AKS-74U sử dụng cho các đơn vị đặc nhiệm, biến thể này hoạt động với vai trò như một súng tiểu liên. Ưu điểm của AK-74 nói chúng là có sơ tốc đầu nòng tương đối lớn 900m/s kết hợp với loại đạn được thiết kế tối ưu nên độ chính xác rất cao.

Biến thể AK-74M được giới thiệu vào những năm 1990, sử dụng các vật liệu tổng hợp trong chế tạo báng súng, ốp lót tay nhờ đó súng nhẹ hơn, độ bền cơ học cao hơn. Trong ảnh một lính dù Nga đang ngắm mục tiêu bằng kính ngắm 1P29 gắn trên AK-74M.

Cuối những năm 1990, các nhà thiết kế Nga đã cho ra đời dòng AK-100 series nhằm mang lại một sự hồi sinh mới cho huyền thoại AK-47, đây được coi là thế hệ thứ 4 của dòng họ AK. Trong ảnh là mẫu súng trường tấn công AK-101 sử dụng cỡ đạn 5,56x45mm tiêu chuẩn NATO.

Điểm nổi bật của dòng AK-100 là sử dụng các vật liệu tổng hợp trong việc chế tạo giúp súng nhẹ hơn, độ bền cơ học cao hơn. Nó được thiết kế với nhiều biến thể dùng các cỡ đạn khác nhau nhằm phục vụ cho xuất khẩu khắp thế giới. Trong ảnh là mẫu AK-102 - biến thể rút gọn của AK-101, sử dụng cỡ đạn 5,56x45mm, tầm bắn hiệu quả khoảng 500m.

AK-103 là biến thể sử dụng đạn 7,62x39mm tiêu chuẩn Liên Xô, mang trong mình nhiều cải tiến quan trọng như loa che lửa đầu nòng mới giúp giảm giật và tăng độ chụm của đạn, máy cò có chế độ điểm xạ loạt ngắn 3 viên độc đáo. AK-103 kế thừa và phát huy các tính năng ưu việt của AK-47, đây là sản phẩm thành công nhất của dòng AK-100.

AK-104 là biến thể rút gọn của AK-103 sử dụng cho các đơn vị chiến đấu ở những không gian chật hẹp. AK-103/104 có tầm bắn hiệu quả tối đa tương ứng 1.000 và 500 mét.

AK-105 - biến thể rút gọn từ AK-74M, sử dụng cỡ đạn 5,45x39mm tiêu chuẩn Liên Xô. Nó được xem là một biến thể trung gian giữa AK-74M và AKS-74U. Súng có tầm bắn hiệu quả tối đa 500 mét.

AK-107 là biến thể sử dụng cỡ đạn 5,45x39mm, điểm khác biệt ở biến thể này so với các biến thể khác của AK-100 là sử dụng cơ cấu máy lùi đối trọng nhằm loại bỏ xung lực giật khi bắn tương tự cơ chế hoạt động của khẩu súng trường tiến công AEK-971.

AK-108 có thiết kế tương tự AK-107 nhưng sử dụng cỡ đạn 5,56x45mm tiêu chuẩn NATO. Ưu điểm của AK-107/108 là có độ chính xác rất cao nhờ vào máy lùi đối trọng độc đáo.

Dù được phát triển khá nhiều biến thể với tính năng cải tiến mới mẻ, tuy nhiên kể từ khi đưa vào sản xuất tới nay, các mẫu AK-100 series vẫn chưa được nhiều quốc gia để mắt, thậm chí Quân đội Nga vẫn dùng các mẫu AK-74/74M là chủ yếu. Rõ ràng, AK-100 series đã thất bại phần nào khi không đạt được kỳ vọng ban đầu.

Sau AK-100, nhà sản xuất súng AK đang phát triển mẫu AK-12 - được xem là thế hệ thứ 5 của họ AK. AK-12 là một mẫu súng có thiết kế module độc đáo, hình dáng bên ngoài của súng đã gần như lột xác hoàn toàn so với AK-47. Hiện tại mẫu súng này đang được thử nghiệm đánh giá trước khi đưa vào sản xuất hàng loạt.