Lẽ
phải dạy ta rằng một người đàn bà goá có thể vì tình yêu ở vậy suốt đời,
không một ngày quên người đã mất. Trái lại, không yêu chồng, mà lúc
chồng qua đời, còn thủ tiết cho đến khi nhắm mắt, chỉ là hy sinh vô
nghĩa cho một tục lệ trái với thiên đạo.
Tục lệ ấy được người xưa
hoan nghênh, kính trọng. Theo nền luân lý thường ngàn năm để lại, đã là
đàn bà thì chỉ có lấy một chồng. Tình yêu không có nghĩa lý gì. Ngay từ
hôm cưới, người vợ đã thành ra thuộc quyền sở hữu của người chồng, của
gia đình chồng và nếu chồng khuất núi, bổn phận vợ là phải thủ tiết hết
đời, dẫu đối với chồng không có mảy may thương nhớ...
Cô Nhung trong “Lạnh lùng” chính
là một người ở trong cái cảnh huống ngang trái như thế. Xung quanh cô,
từ mẹ đẻ cho đến mẹ chồng, ai nấy đều cho là bổn phận tự nhiên của cô -
một người đàn bà goá đang xuân - là chịu sự lạnh lùng củ một đời lẻ loi
để giữ tiếng thơm hai họ. Nhưng ở trong một xã hội cổ thế, một tâm hồn
yếu đuối, không đủ trí cương quyết để chống với hoàn cảnh, lẽ tự nhiên
là phải khuôn theo hoàn cảnh.
Bỗng tình yêu đến. Nhung bỗng cảm
thấy sự trống trải của một đời quả phụ. Nhung bỗng nhận ra rằng cả đời
cô không phải là để hy sinh cho một tiếng thơm hão. Cả tâm hồn cô lúc ấy
chỉ là hy vọng, hy vọng sống một đời đầm ấm tình yêu.
Trái lại,
hoàn cảnh cố giam cầm Nhung trong cuộc đời lạnh lẽo, cô đơn. Tục lệ,
thành kiến của những người xung quanh đều bắt buộc Nhung dập tắt ngọn
lửa ái tình đã nhen nhóm trong lòng cô – ái tình mà người ta coi là đốn
mạt – và nếu Nhung không dập tắt được ….
01. Lạnh lùng - Track 1